Vier keer per jaar wordt het tijdschrift Comeback aan de ± 1600 Nederlandse gedetineerden in het buitenland gestuurd. Stichting Dutch&Detained zit in de redactie met stichting Lawyers Across Borders, Bureau Buitenland van Reclassering Nederland en stichting Epafras. Twee keer per jaar schrijven wij een uitgebreid juridisch artikel.

 

Origineel artikel verschenen in Comeback nr. 4, 2023

 

Dit artikel legt uit (1) wat voor soort boetes er zijn; (2) wat je kan doen als je een boete of (civiele) schadevergoeding opgelegd hebt gekregen; en (3) waarom het belangrijk is om in een vroeg stadium actie te ondernemen.

 

Soorten Boetes

Boete opgelegd door strafrechter

Een strafrechtelijke geldboete wordt door de strafrechter opgelegd bij een veroordeling voor een strafbaar feit, vaak naast een gevangenisstraf. In veel landen wordt bij veroordeling voor een drugsfeit standaard een geldboete opgelegd (voorbeelden: Dominicaanse Republiek, Peru, Chili).

Boete opgelegd door douane

In geval van invoer of uitvoer van verboden middelen, wordt de boete soms niet door de strafrechter, maar door de douane opgelegd (voorbeelden: Libanon, Marokko). De waarde van de middelen is dan vaak bepalend voor de hoogte van de boete.

Boete opgelegd door immigratiedienst

Bij illegaal verblijf in het land van detentie, bijvoorbeeld bij een verlopen visum, kan de immigratiedienst een boete opleggen (voorbeelden: Libanon).

 

Soorten Schadevergoeding

Schadevergoeding opgelegd door strafrechter

De rechter kan bepalen dat je een schadevergoeding moet betalen aan slachtoffer(s)/ nabestaanden van het strafbare feit waarvoor je bent veroordeeld.

Schadevergoeding opgelegd door civiele rechter

Slachtoffer(s)/nabestaanden kunnen ook naar de civiele rechter om zelf vergoeding te vragen voor schade die zij door het gepleegde strafbare feit hebben geleden. Een civiele procedure is een rechtszaak tussen twee partijen, dan wordt de schadevergoeding dus niet door de officier van justitie of een andere overheidsinstelling gevraagd, maar door de slachtoffers/nabestaanden zelf.

 

Oplossingen

I Betalen/betalingsregeling

Indien je het bedrag niet in één keer kan betalen, is het soms mogelijk een betalingsregeling te treffen, op grond waarvan je de boete of (civiele) schadevergoeding in delen mag afbetalen.

Hoe kan je je boete voldoen?

Soms kan je de boete in de gevangenis contant betalen. Het komt ook voor dat de betaling moete worden gedaan aan een loket van een overheids-/rechterlijke instantie. Wellicht kunnen familie/kennissen, of een maatschappelijk werker in de gevangenis een helpende hand bieden. Ook kan je lokale advocaat mogelijk assisteren (Let op: vaak vraagt je advocaat hier een vergoeding voor). In zeer uitzonderlijke gevallen kan de diplomatieke post assisteren.

Belangrijk! Bewaar het betaalbewijs goed, maak er bij voorkeur ook een foto of kopie van!

 

II Verzoek kwijtschelding

Kan je de boete of (civiele) schadevergoeding niet betalen? Onderzoek dan of je kwijtschelding kan aanvragen. Of er een kwijtscheldingsprocedure bestaat, en wanneer je hiervoor in aanmerking komt, verschilt per land.

Vaak beslist de rechter over het verzoek tot kwijtschelding. In sommige landen moet je een beetje geluk hebben met de rechter, soms lukt het pas na een aantal pogingen. Kwijtschelding kan worden verleend voor de gehele, of een gedeelte van de boete/schadevergoeding.

Inkomensverklaring In de meeste landen moet je in de kwijtscheldingsprocedure een inkomensverklaring laten zien, waaruit blijkt dat jouw financiële situatie het betalen van de boete of schadevergoeding niet toe laat. Bureau Buitenland van Reclassering Nederland kan namens jou een inkomensverklaring opvragen bij de Raad voor Rechtsbijstand (RvR). De inkomensverklaring vermeldt het inkomen in de twee jaar voorafgaand aan de aanvraag. De inkomensverklaring moet in de meeste gevallen vertaald worden door een beëdigd vertaler en voorzien worden voor een apostille, alvorens de verklaring ingebracht kan worden in de kwijtscheldingsprocedure.

 

Tip: Stel je lokale advocaat deze vragen:

• Is er een kwijtscheldingsprocedure?;
• Kunt u de procedure uitleggen (o.a. wie beslist, hoelang duurt het, waar/hoe dien ik een verzoek in, wat zijn de voorwaarden, en verwacht u dat ik in aanmerking kom?);
• Welke informatie kan ik indienen om mijn verzoek te onderbouwen?;  en
• Kunt u mij ondersteunen?

 

III Werken in de gevangenis

In sommige landen (voorbeelden: Turkije en Japan) is het mogelijk om de boete te verlagen door werk te verrichten in de gevangenis. Het soort werk en de duur hangt af van de hoogte van de boete die is opgelegd. In veel landen staat deze optie enkel open voor boetes, niet voor (civiele) schadevergoedingen.

IV Vervangende hechtenis

Een andere optie is vervangende hechtenis. Dit houdt in dat je, in plaats van het voldoen van de boete extra dagen moet doorbrengen in de gevangenis. Het aantal dagen vervangende hechtenis wordt bepaald aan de hand van de hoogte van de boete, dit verschilt per land. In sommige gevallen wordt het aantal al in het vonnis vermeld. In sommige landen zit er een maximum aan de vervangende hechtenis (voorbeeld: Marokko, ongeacht hoogte van de boete, maximaal één jaar vervangende hechtenis). In de meeste landen beslist de officier van justitie of de rechter over de (duur van de) vervangende hechtenis.

Let op: ook hier geldt dat deze optie in de meeste landen niet mogelijk is in geval van een (civiele) schadevergoeding. Informeer hiernaar bij je lokale advocaat.

 

Kom in actie!

Het is belangrijk om in een vroeg stadium plannen te maken voor betaling van de boete of (civiele) schadevergoeding. Bij een openstaand bedrag kom je namelijk vaak niet in aanmerking voor voorwaardelijke invrijheidstelling, strafoverdracht of andere post conviction-procedures. Zelfs bij uitzetting is betaling van de boete of (civiele) schadevergoeding vaak cruciaal.

Tip: Kwijtscheldingsprocedures kunnen jaren duren, start hier dus tijdig mee. Ook de verwerking van een betaling kan soms maanden duren.

 

WOTS & WETS (EU)   Voor de meeste WOTS-landen (buiten EU) geldt dat enkel vrijheidsbenemende straffen en maatregelen overgenomen kunnen worden, een boete of schadevergoeding kan niet worden overgedragen. In de meeste gevallen gaat de WOTS-procedure pas lopen zodra de boete/schadevergoeding afgehandeld is, tot die tijd ligt jouw aanvraag ‘op de plank’ en wordt er niks mee gedaan.   Dit is anders voor de WETS (binnen EU). Daar kan een geldboete wél makkelijk worden overgedragen. De wet die dan geldt heet het WWETGC. Het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) in Leeuwarden incasseert de boete. Omdat het CJIB vaak erg streng is met de incasso van een boete, kan het verstandig zijn om voor een klein maandelijks bedrag een betalingsregeling te treffen in het land van veroordeling. Daarmee kan de kans kleiner worden dat de boete alsnog wordt overgedragen aan Nederland.   Let op: Een betaalde boete kan je nooit terugkrijgen, ook niet als strafoverdracht wordt afgewezen.

 

 

 

 

TERMINOLOGIE

NL:      Boete

ENG:    Fine

FR:       Amende

SP:       Multa

 

NL:      Schadevergoeding

ENG:    Indemnity/ Compensation

FR:       Indemnisation

SP:       Indemnización

 

NL:      Kwijtschelding

ENG:    Waiver

FR:       Remise

SP:       Condonación

 

NL:      Vervangende hechtenis

ENG:    Default sentence (VK)

FR:       Emprisonnement subsidiaire en cas de non-paiement

SP:       Detención sustitutorio por impago