Vier keer per jaar wordt het tijdschrift Comeback aan de ± 1600 Nederlandse gedetineerden in het buitenland gestuurd. Stichting Dutch&Detained zit in de redactie met stichting Lawyers Across Borders, Bureau Buitenland van Reclassering Nederland en stichting Epafras. Twee keer per jaar schrijven wij een uitgebreid juridisch artikel.

Origineel artikel verschenen in Comeback nr. 3, 2019

Laatste update: 11 maart 2022

De pdf-versie is hier te downloaden

 

BUITENLANDS VONNIS, STRAFBLAD EN VOG

“Ik ben veroordeeld in het buitenland, krijg ik nu nog wel een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) en hoe werkt zo’n VOG-aanvraag eigenlijk?”

Een buitenlandse veroordeling kan in de weg staan van het verkrijgen van een VOG. Een buitenlandse veroordeling kan namelijk op jouw Nederlandse documentatie terechtkomen, vanwege het internationaal delen van gegevens of vanwege een strafoverdracht.

Inmiddels wordt er binnen de Europese Unie (EU) al zeer uitgebreid gegevens uitgewisseld. Zo maakt men binnen de EU gebruik van het European Criminal Record Information System (ECRIS). Politiegegevens en justitiële documentatie die bekend zijn binnen de EU kunnen ook doorgegeven worden aan autoriteiten van een derde land (een land buiten de EU) of aan een internationale instantie. Dat wordt gedaan als de gevraagde gegevens nodig zijn voor de preventie, opsporing of vervolging van strafbare feiten in dat land. Het Europese land moet instemmen met het geven van de informatie.

De algemene trend is dat steeds vaker strafrechtelijke gegevens internationaal worden gedeeld. Men wil voorkomen dat iemand die bijvoorbeeld in Duitsland is veroordeeld voor een zedendelict, vervolgens in Nederland ongestoord met kinderen kan werken. Naar verwachting zal Nederland in de toekomst met steeds meer landen justitiële documentatie uitwisselen.

Wat is een VOG?

Een VOG is een verklaring waaruit blijkt dat het gedrag van de aanvrager uit het verleden geen probleem oplevert voor het vervullen van een specifieke taak of functie in de samenleving. Een VOG kan zowel aan natuurlijke personen (mensen) als aan rechtspersonen (bedrijven/organisaties) worden afgegeven.

Hoe vraag je de VOG aan en wie geeft hem uit?

Een VOG wordt altijd door de werknemer of vrijwilliger zelf aangevraagd, dit kan op 3 verschillende manieren. Manier 1 start bij de werkgever, die zet de VOG-aanvraag online klaar voor de werknemer. Deze controleert de ingevulde gegevens en stuurt de aanvraag in. Manier 2 is het schriftelijk aanvragen van de VOG bij de gemeente waar de aanvrager staat ingeschreven. Ook bij het schriftelijk aanvragen moet dit samen met de werkgever worden gedaan. Manier 3 moet worden gekozen als de aanvrager niet bij een gemeente in Nederland staat ingeschreven. Dan dient de aanvraag rechtstreeks ingediend te worden bij de screeningsautoriteit Justis, de afdeling binnen het Ministerie van Justitie en Veiligheid die alle VOG-aanvragen behandelt.

Wanneer wordt een VOG aangevraagd en hoe wordt het beoordeeld?

De overheid heeft voor bepaalde beroepen het overleggen van een VOG wettelijk verplicht gesteld. Bijvoorbeeld voor leerkrachten, gastouders en taxichauffeurs. In beroepen waar de wet een VOG niet verplicht stelt, kan de werkgever alsnog een VOG eisen.

Een VOG kan daarnaast ook verplicht zijn bij vrijwilligerswerk (deze aanvraag is vaak overigens gratis), het verkrijgen van een visum, emigratie en diverse lidmaatschappen.

Een VOG wordt over het algemeen niet afgegeven als de aanvrager een strafbaar feit heeft gepleegd dat relevant is voor de functie/taak waarvoor de VOG is aangevraagd. Aan de hand van de zogenaamde screeningsprofielen wordt door Justis beoordeeld of het strafbare feit een belemmering (kan) vormen voor de afgifte van de VOG. Er zijn twee soorten screeningsprofielen: een algemeen en een specifiek screeningsprofiel. Aan de hand van verschillende risicogebieden wordt de algemene VOG-aanvraag beoordeeld, de specifieke screeningsprofielen zien op bepaalde beroepen en branches. Op de website van Justis kan je veel meer informatie vinden over deze bewuste screeningsprofielen en kan je ook zien op welke (mogelijke) risicogebieden de aanvraag wordt beoordeeld.

Aan de hand van onderstaand stroomschema wordt duidelijk welke stappen er door dienst Justis worden gezet bij de beoordeling van een VOG-aanvraag. Let op: Het stroomschema bevat de standaardprocedure. De regelgeving laat in sommige gevallen wel ruimte voor afwijking op basis van een individuele beoordeling.

Bezwaar

Op het moment dat Justis van plan is (een voornemen heeft) om geen VOG af te geven dan ontvangt de aanvrager dit voornemen per brief. De aanvrager kan op dit moment schriftelijk reageren door een zienswijze in te dienen, dat is een brief waarmee de aanvrager extra informatie kan indienen. Bij een definitieve afwijzing kan aanvrager hiertegen bezwaar indienen bij Justis. Een ongegrond bezwaar kan uiteindelijk nog worden voorgelegd aan de bestuursrechter.

Terugkijktermijn

Dit is de periode waarbinnen Justis onderzoekt of er strafbare feiten zijn gepleegd. De terugkijktermijn is o.a. afhankelijk van het doel van de VOG en de leeftijd van de aanvrager. Tot 23 jaar is de terugkijktermijn 2 jaar, boven de 23 jaar is dat 4 jaar. Voor bepaalde delicten geldt een afwijkende terugkijktermijn, bij zedendelicten wordt bijvoorbeeld onbeperkt teruggekeken.

Functie

Er zijn bijzondere termijnen voor specifieke functies, zo geldt er bijvoorbeeld voor taxichauffeurs een terugkijktermijn van 5 jaar en geldt een termijn van 10 jaar voor functies met hoge integriteiteisen (bv. advocaten, beëdigde tolken en buitengewoon opsporingsambtenaren). Voor rechters geldt een termijn van 30 jaar.

Indien je vragen hebt over het aanvragen van een VOG, kan je direct contact opnemen met Justis. Zij kunnen jou alle uitleg geven over de VOG.

Justis

Postbus 20300

2500 EH Den Haag

Telefoonnummer: +31 (0) 88 998 22 00

Website: www.justis.nl