Vier keer per jaar wordt het tijdschrift Comeback aan de ± 1600 Nederlandse gedetineerden in het buitenland gestuurd. Stichting Dutch&Detained zit in de redactie met stichting Lawyers Across Borders, Bureau Buitenland van Reclassering Nederland en stichting Epafras. Twee keer per jaar schrijven wij een uitgebreid juridisch artikel.

 

Origineel artikel verschenen in Comeback nr. 2, 2023

 

Nederlanders met een dubbele nationaliteit lopen het risico hun Nederlanderschap automatisch te verliezen als zij langer dan dertien jaar – tot 2022 was dit 10 jaar – buiten Nederland, de Europese Unie, Aruba, Curaçao of Sint-Maarten wonen zonder het Nederlanderschap te verlengen.

Dit geldt ook voor gedetineerden die een lange gevangenisstraf in het buitenland uitzitten. In dit artikel leggen we uit wanneer je het risico loopt om de Nederlandse nationaliteit te verliezen en wat je kan doen om dit te voorkomen.

 

Wanneer verlies je je Nederlanderschap?

→ Je hebt de dubbele nationaliteit. Een dubbele nationaliteit houdt in dat je naast de Nederlandse nationaliteit ook de nationaliteit van een ander land hebt. Heb je enkel de Nederlandse nationaliteit dan kan je deze niet verliezen.

→ Je woont langer dan dertien jaar (of tot 2022: tien jaar*) achter elkaar buiten de Europese Unie, Aruba, Curaçao of Sint-Maarten en je hebt niet eerder verlenging van het Nederlanderschap aangevraagd.

→ Je was meerderjarig (ouder dan achttien) op het moment dat de termijn van tien of dertien jaar inging.

* Let op: tot 1 april 2022 was de termijn voor automatisch verlies tien jaar. Wanneer je vóór 1 april 2022 de volledige tien jaar onafgebroken in het buitenland verbleef, is het Nederlanderschap vervallen. Na die datum is de verliestermijn dertien jaar.

 

Hoe kan je het verlies van de Nederlandse nationaliteit voorkomen?

Verlies van het Nederlanderschap kan worden voorkomen door vóór de periode van dertien jaar verstrijkt, een ‘Verklaring Bezit Nederlanderschap’ op te vragen. Deze verklaring kan worden ingediend bij de Nederlandse ambassade in het land van detentie.

 

De procedure

1. Vraag de consulair medewerker om het ‘Aanvraagformulier bezit Nederlanderschap’, stuur dit ingevuld én ondertekend terug naar de ambassade of het consulaat
2. De volgende documenten moeten worden bijgevoegd:
   1. Betalingsbewijs. Voldoe de betaling van dertig euro, en zend het betalingsbewijs aan de consulair medewerker. De kosten voor de Verklaring bezit Nederlanderschap zijn voor eigen rekening. De consulair medewerker kan jou – of een familielid – de betalingsinstructie sturen.
   2. Een kopie van legaal verblijf in het buitenland en een kopie van je buitenlandse en Nederlandse paspoort. De meeste gedetineerden hebben geen toegang tot hun documenten. De ambassade zal bij de aanvraag bevestigen dat je gedetineerd bent, waardoor je geen bewijs van legaal verblijf hoeft te overleggen. Ook kunnen zij de Consulaire Service Organisatie (CSO) van het ministerie van Buitenlandse Zaken vragen hun systeem te raadplegen op eerdere paspoorten. Daarmee is het vereiste van een paspoortkopie afgedekt.
3. Het duurt gemiddeld vier weken om een aanvraag te verwerken. Soms is het nodig om extra documenten op te sturen, waardoor het proces nog eens acht weken kan uitlopen. De Verklaring Bezit Nederlanderschap moet zijn ontvangen vóór de dertien jaar voorbij zijn.Wij raden je aan om het ingevulde formulier in ieder geval zes maanden vóór de dertien jaar verstrijken naar de ambassade of het consulaat te sturen. Wanneer je succesvol een Verklaring bezit Nederlanderschap aanvraagt, wordt je Nederlandse nationaliteit met dertien jaar verlengd. Binnen deze periode moet opnieuw aan de voorwaarden worden voldaan om je Nederlandse nationaliteit te behouden. Dit betekent dat je het Nederlanderschap opnieuw moet verlengen voordat je weer dertien jaar onafgebroken in het buitenland bent verbleven.

 

Nederlanderschap toch verloren?

Het verlies van Nederlanderschap is definitief. Slechts bij hoge uitzondering is het mogelijk om de Nederlandse nationaliteit weer terug te krijgen. Dit geldt nog meer voor gedetineerden, omdat het strafrechtelijk verleden wordt meegewogen in de beslissing, in een zogeheten ‘openbare orde toets’. Dat betekent dat eerdere veroordelingen in de weg kunnen staan aan het opnieuw verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit. Het is daarom extra belangrijk om op tijd in actie te komen en het Aanvraagformulier bezit Nederlanderschap in te sturen!

Momenteel ligt er een wetsvoorstel, waarin een mogelijkheid wordt opgenomen dat het verlies van Nederlanderschap kan worden teruggedraaid. De exacte voorwaarden staan nog niet vast, en de kans is aanwezig dat gedetineerden niet in aanmerking komen vanwege de hierboven genoemde ‘openbare orde toets’. Toch zouden wij graag zicht hebben op het aantal gedetineerden dat de Nederlandse nationaliteit is verloren, zodat wij hen – indien mogelijk – kunnen ondersteunen.

 

Tip: Stichting GOED, Grenzeloos Onder Een Dak, die de belangen behartigt van Nederlanders in het buitenland kan u nader informeren als u uw Nederlanderschap bent verloren: contact@stichtinggoed.nl.